Bewoners betrekken bij planvorming groot onderhoud en renovatie; durft u het aan?
Bewoners tijdig informeren over de uitvoeringsplannen van een renovatie- of groot onderhoudsproject is algemeen gebruik in corporatieland, zeker als er vooraf een draagvlakmeting vereist is. Bewoners inhoudelijk betrekken bij de planvorming van projecten kan in mijn optiek vaak effectiever worden ingezet.
‘We willen geen valse verwachtingen wekken.’ ‘Het is een kostbaar traject.’ ‘Het ontbreekt de bewoners aan technische kennis om de juiste keuzes te maken.’ ‘De kans dat het project al in de planvormingsfase vertraging oploopt, is groot.’ ‘Wat als de discussie uit de hand loopt?’ Natuurlijk, de argumenten tegen het inhoudelijk betrekken van bewoners bij de planvorming zijn steekhoudend en zullen – zonder de juiste aanpak – in de praktijk bewaarheid worden. Maar hierbij wordt de winst die er te behalen is vergeten, namelijk bewonersbetrokkenheid, begrip en draagvlak die zich in een later stadium altijd terugbetalen in een soepele uitvoering. En daarmee in een hogere bewonerstevredenheid.
93% draagvlakmeting, 8,8 tevredenheidscore
Bij Heembouw kunnen we dit uit eigen ervaring bevestigen. Zo voerden we recent een groot onderhoudsproject uit bij 77 huurwoningen in de Leidse Merenwijk (HOPZ). Na het groot onderhoud zijn de woningen van energielabel D/E naar B gegaan, onder andere door het plaatsen van dubbel glas, kunststof kozijnen en het verbeteren van de dakisolatie. Ruim driekwart van de woningen krijgt een nieuwe badkamer, keuken e/o toilet.
Onze opdrachtgever woningcorporatie de Sleutels heeft ons het vertrouwen gegeven om in een vroegtijdig stadium de bewoners te betrekken bij de planvorming. We hebben hiervoor onder andere meerdere informatie- en overlegbijeenkomsten georganiseerd, ingebrachte ideeën van bewoners gebruikt in ons uitvoeringsplan en een modelwoning ingericht waar bewoners de keuzemogelijkheden konden bekijken. Bij de uiteindelijke draagvlakmeting ging 93% van de bewoners akkoord met de plannen en de voorgestelde huurverhoging. De uitvoer van het project wordt door bewoners tot nu toe gewaardeerd met een 8,8.
Plan van aanpak; vijf tips
Het ei van Columbus dus, bewonersparticipatie? Ja zeker! Maar om te voorkomen dat uit dat ei alsnog een paard van Troje gebroed wordt, hebben wij ervaren dat het plan van aanpak voor bewonersparticipatie in ieder geval moet voldoen aan vijf criteria.
- Omschrijf helder wat uw corporatiedoelstellingen zijn en communiceer daar open over met de bewoners.
- Maak vooraf duidelijk op welke manier bewoners betrokken worden: waarover mogen ze meebeslissen en waarover mogen ze adviseren.
- Laat bewoners meebeslissen over zaken waarvan ze kennis hebben én waarin ze geïnteresseerd zijn. De meeste bewoners zijn doorgaans niet geïnteresseerd in de techniek, maar wel in wat aanpassingen betekenen voor het wooncomfort, het interieur, de huur en hun directe woonomgeving.
- Zet vooraf op een rij welke klachten en ergernissen er onder de bewoners leven, ook als deze niets met het project te maken hebben. Weten wat er speelt en daarop voorbereid zijn in de bijeenkomsten, kan helpen om de juiste toon te zetten in het project.
- Besteed de begeleiding van de bewonersparticipatie uit aan een andere partij dan de corporatie zoals een bouwonderneming met een bewezen trackrecord op dit vlak. U bent de ‘huurbaas’ die besluit om over te gaan tot renovatie of groot onderhoud. De bouwer is ‘slechts de uitvoerder’ die vanuit die rol werkt als een katalysator. Hierdoor gaan de inhoudelijke discussies met bewoners over de vraag hoe het project met gezamenlijk het beste uitgevoerd kan worden in plaats van of het besluit tot renovatie of groot onderhoud wel de juiste is.